نقش بلاک‌چین در مدیریت هویت و تاثیر آن در آینده

بلاک‌چین، به‌عنوان یک فناوری توزیع‌شده و غیرمتمرکز، انقلابی در مدیریت هویت دیجیتال ایجاد کرده است. این فناوری که از ابتدا برای تضمین شفافیت و امنیت در تراکنش‌های مالی طراحی شد، اکنون در زمینه‌های مختلفی از جمله مدیریت هویت به کار گرفته می‌شود. در این حوزه، بلاک‌چین به کاربران و سازمان‌ها امکان می‌دهد هویت دیجیتالی امن، کنترل‌شده و قابل تأیید ایجاد کنند.

مدیریت هویت دیجیتال با بلاک‌چین

مدیریت هویت دیجیتال شامل ذخیره‌سازی، دسترسی، و تأیید اطلاعات هویتی کاربران است. بلاک‌چین در این فرآیند مزایای زیر را ارائه می‌کند:

1. غیرمتمرکز بودن:
   برخلاف سیستم‌های سنتی که هویت در سرورهای مرکزی ذخیره می‌شود، در بلاک‌چین داده‌ها در شبکه‌ای توزیع‌شده ذخیره شده و هیچ نقطه تمرکزی برای حمله وجود ندارد.
   مزیت: کاهش خطر نفوذ سایبری و سرقت اطلاعات.
2. کنترل کاربر بر داده‌ها:
   کاربران در سیستم‌های مبتنی بر بلاک‌چین، مالک هویت دیجیتالی خود هستند و می‌توانند تصمیم بگیرند چه اطلاعاتی را با چه کسی و برای چه مدتی به اشتراک بگذارند.
   نمونه: یک کاربر می‌تواند فقط تاریخ تولد خود را برای تأیید سن به اشتراک بگذارد، بدون نیاز به ارائه کل کارت شناسایی.
3. احراز هویت بدون واسطه:
   بلاک‌چین امکان ایجاد هویت قابل تأیید خودمختار (Self-Sovereign Identity) را فراهم می‌کند، به‌طوری که نیازی به واسطه‌هایی مانند دولت‌ها یا سازمان‌های متمرکز برای تأیید هویت وجود ندارد.
   مثال: یک دانشجو می‌تواند مدرک تحصیلی خود را مستقیماً با کارفرما به اشتراک بگذارد و تأیید صحت این مدرک از طریق بلاک‌چین انجام شود.
4. شفافیت و تغییرناپذیری:
   داده‌های ذخیره‌شده در بلاک‌چین شفاف و تغییرناپذیر هستند، به این معنی که اطلاعات پس از ثبت دیگر نمی‌توانند بدون رضایت شبکه تغییر کنند. این ویژگی اعتماد را در تعاملات دیجیتالی افزایش می‌دهد.

کاربردهای بلاک‌چین در مدیریت هویت

1. هویت دیجیتال غیرمتمرکز:
   شرکت‌ها و سازمان‌ها از بلاک‌چین برای ایجاد هویت دیجیتالی غیرمتمرکز استفاده می‌کنند که کنترل کامل داده‌ها را به کاربران می‌دهد.
   نمونه: پروژه Microsoft Azure AD Verifiable Credentials که به کاربران امکان می‌دهد مدارک هویتی خود را مدیریت کنند.
2. مبارزه با تقلب در هویت:
   بلاک‌چین تأیید صحت هویت را با دقت و سرعت بیشتری انجام می‌دهد و از تقلب‌هایی مانند سرقت هویت جلوگیری می‌کند.
3. پاسپورت دیجیتال:
   کشورهایی مانند استونی از بلاک‌چین برای ایجاد پاسپورت‌های دیجیتالی استفاده می‌کنند که امکان تأیید سریع و امن هویت را در سطح بین‌المللی فراهم می‌سازد.
4. دسترسی به خدمات مالی:
   بیش از 1 میلیارد نفر در جهان فاقد مدارک هویتی رسمی هستند و نمی‌توانند به خدمات بانکی دسترسی داشته باشند. بلاک‌چین با ایجاد هویت دیجیتال می‌تواند به افراد بدون مدرک رسمی کمک کند تا وارد سیستم مالی شوند.
5. داده‌های پزشکی قابل کنترل:
   بلاک‌چین می‌تواند پرونده‌های پزشکی افراد را رمزنگاری کند و به بیماران امکان دهد اطلاعات خود را فقط با پزشکان یا بیمارستان‌های مورد اعتماد به اشتراک بگذارند.

تأثیرات آینده بلاک‌چین در مدیریت هویت

1. افزایش امنیت و حریم خصوصی:
   استفاده از بلاک‌چین در مدیریت هویت، خطر حملات سایبری و افشای داده‌ها را به حداقل می‌رساند. در آینده، شاهد کاربرد گسترده‌تر این فناوری در بخش‌های مالی، بهداشتی، و دولتی خواهیم بود.
2. کاهش هزینه‌ها:
   با حذف واسطه‌ها و فرآیندهای پیچیده در تأیید هویت، بلاک‌چین هزینه‌های مرتبط با مدیریت هویت را کاهش می‌دهد.
   مثال: تأیید مدارک تحصیلی یا گواهی‌های حرفه‌ای به صورت فوری و بدون واسطه انجام می‌شود.
3. گسترش هویت دیجیتال جهانی:
   بلاک‌چین می‌تواند به ایجاد هویت دیجیتال استاندارد جهانی کمک کند که در تمامی کشورها و پلتفرم‌ها قابل استفاده باشد.
   چشم‌انداز: سازمان‌هایی مانند World Economic Forum در حال بررسی مدل‌های هویت جهانی مبتنی بر بلاک‌چین هستند.
4. پیشرفت در حوزه اینترنت اشیا (IoT):
   با افزایش دستگاه‌های متصل به اینترنت، بلاک‌چین می‌تواند هویت دیجیتال امنی برای دستگاه‌ها فراهم کند و از نفوذ و حملات به شبکه‌های IoT جلوگیری کند.
5. اعتماد در اقتصاد دیجیتال:
   در آینده، بلاک‌چین به یکی از ارکان اصلی اقتصاد دیجیتال تبدیل خواهد شد، جایی که اعتماد میان کاربران، سازمان‌ها و دستگاه‌ها از طریق مدیریت هویت امن تقویت می‌شود.

چالش‌ها و موانع پیش رو

1. پذیرش عمومی:
   پیاده‌سازی گسترده بلاک‌چین نیازمند تغییرات فرهنگی و زیرساختی است.
2. مقیاس‌پذیری:
   با رشد کاربران، بلاک‌چین‌های موجود ممکن است با مشکلات مقیاس‌پذیری مواجه شوند.
3. رعایت مقررات:
   هم‌خوانی فناوری بلاک‌چین با مقررات موجود در حوزه حریم خصوصی (مانند GDPR) یک چالش بزرگ است.

نتیجه‌گیری

بلاک‌چین، با ارائه رویکردی غیرمتمرکز و امن، انقلابی در مدیریت هویت دیجیتال ایجاد کرده است. این فناوری نه تنها امنیت و کنترل کاربران را افزایش می‌دهد، بلکه باعث کاهش هزینه‌ها و ایجاد فرصت‌های جدید در اقتصاد دیجیتال می‌شود. آینده‌ای که در آن هر فرد می‌تواند هویت دیجیتالی مستقل و قابل‌اعتماد خود را مدیریت کند، بیش از هر زمان دیگری نزدیک است. با پیشرفت و پذیرش بیشتر این فناوری، بلاک‌چین به یک ستون اصلی در زیرساخت‌های هویتی جهان تبدیل خواهد شد.

***سامانه SSO پلاس، سامانه احراز هویت متمرکز و یکپارچه و پنجره واحد خدمات***

سامانه SSO پلاس، یه راهکار SSO سازمانی است. پنجره‌ای واحد برای ورود یکباره به سامانه‌هاست. SSO پلاس، یکIdentity Access Management است که علاوه بر ورود یکپارچه کاربران به سامانه‌ها، مدیریت کاربران و دسترسی‌ها را نیز فراهم می‌کند.

سامانه SSO پلاس، پنجره‌ای واحد برای و ورود یکباره به سامانه‌ها، امروز بالغ بر ۶میلیون کاربر فعال در حال استفاده از این سامانه هستند و حدود ۵۰ شرکت نرم‌افزاری به آن متصل شده‌‍‌اند. اس اس او پلاس توانسته از سال ۱۳۹۹ تاکنون تاییدیه چندین آزمایشگاه امنیت را با موفقیت کسب نماید. اس اس او پلاس یک راهکار نرم‌افزار سازمانی است که سازمان‌های بزرگ و متوسط را در تحقق شکل‌دهی هویت دیجیتالِ (Digital Identity) کاربران و کارمندان خود، ممکن می‌سازد. از مهمترین ویژگی‌های این راهکار سازمانی وجود فرایندهای متنوع احراز هویت و Multi-Factor Authentication است، همچنین با پیاده سازی ۳ سطحی مجازشماری Authorization ،توانسته است، تمامی نیازهای سازمان را به صورت یکجا محقق نماید .